Bij de begrotingsbehandeling van SZW zijn in de Tweede Kamer verschillende moties aangenomen die rechtstreeks of indirect te maken hebben met de uitvoering van de banenafspraak.

Bas van ’t Wout Foto: Arenda Oomen

Kamerlid Chris Stoffer van de SGP vroeg in eerste instantie of staatssecretaris Bas van’t Wout van SZW zijn collega’s in het kabinet aan hun jasje wil trekken over de achterblijvende resultaten bij de rijksoverheid voor de banenafspraak. Later diende hij een motie in waarin de regering wordt verzocht de bestaande overheidspool (Binnenwerk, red.) van de rijksoverheid breder en actiever in te zetten voor mensen met een arbeidsbeperking om minimaal te voldoen aan de banenafspraak. Deze kameruitspraak kreeg brede ondersteuning.

Loonkostensubsidie meer inzetten
Dat gold ook voor een motie van VVD-kamerlid Chantal Nijkerken-De Haan voor een bredere inzet van loonkostensubsidie. Zij wees erop dat het financieren van loonkostensubsidie op basis van realisatie, gemeenten aanmoedigt dit instrument meer in te zetten. Dat kan meer banen volgens de banenafspraak en meer beschutwerkplekken opleveren.

Nijkerken-De Haan vroeg de regering dus over te gaan tot financiering van loonkostensubsidie op basis van realisatie, daarvoor middelen beschikbaar te stellen en zo gemeenten te belonen als zij meer werkplekken voor de doelgroep banenafspraak en beschut werk organiseren. Ook deze motie is bij de stemmingen op dinsdag 24 november breed aangenomen.

No-riskpolis uitbreiden
Verder was er een motie van de CU die constateert dat de no-riskpolis op dit moment alleen beschikbaar is voor mensen uit de doelgroep banenafspraak en beschut werk; en niet voor werkzoekenden die al langere tijd een bijstandsuitkering hebben. Kamerlid Eppo Bruins wil graag dat de regering een verkenning doet naar de maatschappelijke kosten en baten van uitbreiding van de no-riskpolis naar mensen die langdurig een bijstandsuitkering hebben. Daarvoor kreeg hij ook brede steun.

Bij netto positieve effecten zou de regering voor april 2021 moeten komen met scenario’s voor uitbreiding van deze polis. Volgens staatssecretaris Van’t Wout wordt dat wel een technische verkenning. Gezien de ambtelijke capaciteit komt die voor de zomer.

Sociale ontwikkelbedrijven
De staatssecretaris van SZW onderschrijft met meerdere partijen in de Kamer het belang van sociale ontwikkelbedrijven, zo bleek bij de begrotingsbehandeling. Maar hij zegt er gelijk bij dat het aan gemeenten – die in de regel de eigenaren zijn van de sociale ontwikkelbedrijven – is om te bepalen welke rol deze bedrijven in de toekomst kunnen gaan spelen.

De ‘oude’ sw-plekken worden afgebouwd, omdat de instroom is gesloten. In het sociaal pakket voor dit jaar is wel extra budget opgenomen om te voorkomen dat sw-bedrijven door de coronacrisis in de problemen komen. Maar het kabinet kan niet garanderen dat er nergens ooit een sw-bedrijf omvalt, herhaalde staatssecretaris Van’t Wout in de Tweede Kamer: ‘Dat is aan gemeenten. Als er ergens een rommeltje van gemaakt wordt, dan kan ik dat ook niet a priori overeind gaan houden.’

In december wordt tijdens een kameroverleg over schulden verder gesproken over de sociale werkvoorziening. Daarnaast overlegt de Kamer binnenkort over het breed offensief. Dat is de brede agenda om de arbeidsmarktkansen voor mensen met een arbeidsbeperking te vergroten.

Tekst: Klaas Salverda