Ik zwaai deze week ‘mijn’ tweede staatssecretaris uit. In 2017 vertrok Jetta Klijnsma, de bevlogene. Nu is het de beurt aan Tamara van Ark, de praktische.

Met beiden kon ik goed uit de voeten. Wellicht was ik het iets vaker oneens met Jetta. Omdat zij geloofde in wat ze deed, resulteerde dat echter nooit in twist. “Waß sich liebt, daß neckt sich,” zullen we maar zeggen.

Jetta geloofde in overheidsoplossingen. Maar als dat met de praktijk in conflict kwam, bracht ze uiteindelijk wel vaak belangrijke veranderingen in de regelgeving op gang. Tamara was in die zin objectiever. Ze zag dat ze, om met ABU-directeur Jurriën Koops te spreken ze voor “de moeilijkste groep met de moeilijkste regelingen” was opgescheept. Haar antwoord was het Brede offensief, administratieve verlichtingen, het opheffen van het onderscheid tussen markt en overheid (dus naar één ambitie van 125.000 banen) en een nieuwe manier van boetes (de inclusietoeslag). De effecten van deze voorstellen laten deels nog op zich wachten omdat de wetgeving door corona naar 2022 is verplaatst.

Onder beide staatssecretarissen is het niet gelukt om de overheid haar eigen targets te laten halen. Dit ondanks de activering van, vervolgens weer uitgestelde, quotumboetes. Belangrijk om te zeggen is natuurlijk wel: een staatssecretaris van SZW gaat hier ook niet echt over. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft als hoofdwerkgever ietsje meer invloed. Maar ook BZK heeft niet alle touwtjes in handen. In de context van de banenafspraak blijft het een lastige horde dat alle overheidsorganisaties, of het nu gaat om ministeries, gemeenten, provincies of onderwijsinstellingen weliswaar zelfstandig hun prioriteiten kunnen stellen, maar tegelijkertijd allemaal een vastgelegd percentage moeten halen. Ga er maar aanstaan als verantwoordelijk bewindspersoon…

En dat wordt, voor een maand of negen, Bas van ’t Wout. Welkom Bas! Volgens mij biedt het huidige tijdsgewricht de gelegenheid om iets achter te laten. Daarom mijn oproep: laat je zien! Zorg er niet alleen voor dat het inclusieve vuur aan overheidszijde blijft branden, maar zorg er vooral ook voor dat doelgroepen in tijden van stijgende werkloosheid niet achteraan in de rij komen. Dit kan door gerichte maatregelen door te voeren, door in te zetten op marketing (bijvoorbeeld in de vorm van overheidscampagnes), door vereenvoudigingen voor werkgevers door te voeren en door goede voorbeelden te laten zien. Of beter nog, geef de banenafspraak nieuw elan door als overheid zelf het goede voorbeeld te zijn.

De twee voorgangers van de nieuwe staatssecretaris liet ik niet graag gaan. Daarom hoop ik dat de nieuwe man een mix van zijn twee voorgangers zal blijken!

Lees ook het afscheidsinterview met Tamara van Ark.

_________

Aart van der Gaag, een leven lang werkzaam (publiek en privaat) op de arbeidsmarkt. Boegbeeld VNO/MKB/LTO, inzet 100.000 arbeidsbeperkten, inspirator overheid voor de 25.000 banen.