Wat gaat er goed en niet goed gaat bij de banenafspraak? Het antwoord hierop is niet alleen aan werkgevers of bestuurders van overheids- en onderwijssectoren maar zeker ook aan betrokkenen zelf. Misschien zijn zij wel de eersten om te vertellen wat hun ervaringen zijn en hún signalen door te geven.

De Klankbordgroep Banenafspraak Overheid is het platform voor mensen met een beperking om, vanuit de doelgroep, feedback te geven op de inspanningen van de overheid om mensen met een beperking een kans te geven op de arbeidsmarkt. De groep wordt ondersteund door door een coach en de Landelijke Cliëntenraad. Dáár geven ze, net als aan het ministerie van BZK, ook de signalen door die bij hen binnenkomen. Rode draad in hun advisering: ‘Wat kunnen we doen om het proces beter te maken’.

‘Wat kunnen we doen om het proces beter te maken?’

Zo trekken de werkagenda’s die sectoren maken voor hun aandeel in de banenafspraak absoluut de aandacht. Daarnaast lobbiet de Klankbordgroep in het Haagse met het oog op de verkiezingen van volgend jaar maart. Een van de onderwerpen is betere scholing van mensen met een arbeidsbeperking. Voorzitter Roderik: ‘We moeten ons realiseren dat werk niet zomaar komt. Daar gaat een traject aan vooraf.’

Tips vanuit de doelgroep:
Eerder deze maand gaven Roderik en Peter namens de Klankbordgroep tips aan de landelijke projectleiders banenafspraak uit vrijwel alle overheids- en onderwijssectoren. Een kleine selectie:

  • Mensen uit de doelgroep missen in de eerdere sectorplannen de aantallen mensen die worden bemiddeld. Als die nu wel worden opgenomen weten zij ook waar zij hun energie op moeten richten.
  • Het contract houdt vaak alweer op voordat kandidaten hebben kunnen groeien in hun functie. Terwijl de bedoeling is dat ze deel kunnen nemen aan zinvolle arbeid en dat ze voldoende werkervaring kunnen opdoen.
  • Vervang sollicitatiegesprekken voor vacaturevervulling door open-hiring. Reserveer vacatures voor mensen met een beperking. Doe aan job-carving. Zorg voor loopbaanbeleid.
  • Maak een banenpool. De overheid is een grote dynamische werkgever met veel werk. Bij de overheid is van werk naar werk intern mogelijk.

Kanariepietje
En nog een tip die uitleg vereist: ‘Zie mensen met een beperking als kanariepiet’, naar het waarschuwingssysteem dat mijnwerkers vroeger hadden voor het tijdig signaleren van giftige gassen. Peter vertelde hierover:

  • Als het met ons niet goed gaat, ligt dat mogelijk aan ons of misschien wel aan de werksfeer en het personeelsbeleid.
  • Gaat het met ons goed, grote kans dat het met uw organisatie dan ook goed gaat.
  • Wij voelen vaak dingen die andere werknemers niet meer kunnen of willen voelen. Daarvoor heb je geen dure consultant of onderzoek nodig.
  • Wij zijn verrassend. Wij komen soms via een heel andere route tot resultaat.

In dat opzicht wil de Klankbordgroep werkgevers graag zo scherpen dat zij de doelgroep ziet staan en haar uniciteit ook echt ziet. ‘Te vaak nog worden mensen met een beperking afgeserveerd omdat ze niet voldoen aan de functie-eisen’, weet Roderik uit de ervaring van het netwerk achter de Klankbordgroep.

Aan de voorkant zou het voor de doelgroep gemakkelijker moeten worden om een werkplek te vinden. Verderop in het traject moet juist rond de banenafspraak alle aandacht en inspanning gericht zijn op de duur en duurzaamheid van de nog te vaak tijdelijke banen, vat Roderik samen.

Ook principiëler
De belangen die de ‘ervaringsdeskundigen’ behartigen liggen echter ook principiëler. Zo ziet de Klankbordgroep heel graag dat het VN-verdrag voor mensen met een beperking ook in Nederland versneld handen en voeten krijgt. Heel concreet om de rechten van individuen te waarborgen maar ook breder als een merkbare cultuurverandering. Zo kan het leven en werken een stuk rechtvaardiger worden voor mensen die bij menige uitdeling achteraan staan.

Tekst: Klaas Salverda